ماراتن مهریه

مثل یک ماراتن باید با آن رفتار کنی، ۱۴ سکه به نیت چهارده معصوم؟ اعداد مقدس همگی مقدسند ۱۰۰۱ سکه به نیت ۱۰۰۱ نام خداوند .
این روزها سکه به تعداد سال های تولد مد شده است ، ۱۳۵۸ سکه ، ۱۳۶۱ سکه ، اصلا اگر به نسبت سال های میلادی سنجیده شود که خیلی بهتر است.
درآمد همسرت ماهانه مبلغ ۲۴۰ هزار تومان است؟ مهم نیست ، مهریه را کی داده و کی گرفته ، این طوری کلاس داره ، یادت نرفته که مهریه دوستت ۱۴۰ سکه بود و همه کلی بهش خندیدند ، مگه چی تو از دختر عمه ات کمتره؟ اون دیپلم نگرفته ۷۰۰ سکه مهرش کردند تو که لیسانس دارای لااقل باید دو برابرش ....
این جملات را تاکنون چندنفر به شما توصیه کرده اند یا شما به چندنفر توصیه شان کرده اید؟ چقدر عقیده دارید که مهریه یک ماراتن نفسگیر است ؟ برای تفاهم ، شناخت ، درک متقابل ، عشق و ... هم ماراتنی را تعیین کرده اید؟
مهریه تعهد مالی ست که شوهر به هنگام وقوع عقد ازدواج ، پرداخت آن را به همسر خود به عهده می گیرد و مکلف است بلافاصله پس از امضای قراداد ازدواج هر لحظه که زن مطالبه کند ، آن را بپردازد ؛ اما این مسئله که به خاطر استحکام بنیان خانواده در نظر گرفته شده است ، هم اکنون به عنوان یکی از مهم ترین موانع ازدواج جوانان شده و گاهی منجر به گسست خانواده ها می شود؛ اما چرا این سنت شرعی هم اکنون به عنوان یک معضل برای قشر عظیمی از مردم ایران در آمده است ؟
صرف نظر از آنکه در قانون مدنی ایران شوهر به هنگام وقوع عقد ازدواج باید هر چیزی را که مالکیت داشته و قابل تملک قرار می گیرد مانند وجه نقد ، طلا، زمین ، خانه ، اتومبیل و ... را به همسر خود دهد و هر زمان که زن اراده کرد ، آن را به او بپردازد؛ اما باید مهریه را هدیه ای دانست که مرد به نشانه سپاسگزاری و قدردانی از وفاداری و همراهی همسرش اهدا می کند ، بنابراین باید توجه داشت که مهم ترین فلسفه مهریه تقویت بنیان ازدواج است ، بنابراین لازم است تا خانواده ها به فلسفه مهریه توجه کرده و به جای آنکه آن را مانعی بر سر راه ازدواج جوانان قرار دهند، به فلسفه آن توجه بیشتری داشته باشند.
محمد صفی پور ، وکیل پایه یک دادگستری در این باره چنین اظهارنظر می کند: از آنجا که برابر ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی زوجه به مجرد عقد ، مالک مهر شده و در نتیجه شوهر مشمول الذمه واقع می شود ، لذا جوانان باید به این مسئله توجه داشته باشند که مهریه دارای بار حقوقی بسیار سنگینی ست که اگر در حد توان مالی شخص و صرفا به خاطر احساسات افراد باشد ، می تواند بار کیفری نیز به دنبال داشته باشد .
اگر مردی از پرداخت مهریه امتناع کند ، زن می تواند در دادگاه خانواده اقامه دعوی کرده و دستور اجرایی بگیرد ، مرد صرف یک هفته تا ۱۰ روز فرصت دارد نسبت به پرداخت مهریه اقدام کند و اگر باز هم امتناع شود، از اموال او کسر می شود . وی اضافه می کند : طی سال های اخیر دریافت مهریه بالا به صورت یک عرف اجتماعی در آمده و بنابراین به یکی از مهم ترین مشکلات اجتماعی بدل شده است ، بنابراین هم اکنون کارکرد اصلی خود را از دست داده و همین موضوع می تواند در آینده مشکلات بسیاری را به وجود آورد ، به طوری که این سال ها یکی از مهم ترین علل طلاق، کسب مهریه های بالاست .وی در پاسخ به این سوال که با این اوصاف آیا باید از نقش مهریه در شرایط کنونی اجتماعی کاست ؟ می گوید: هرگونه دخالت و ارائه راه حلی از طرف دولت، دخالت در زندگی خصوصی مردم است ، پس دخالت دولت نمی تواند راه حل مناسبی باشد ، بنابراین برای کاهش کارکرد مهریه (به شکل نادرستی که هم اکنون مطرح است) باید شرایط اجتماعی زنان بهبود پیدا کند ، به طوری که زنان در زندگی خود احساس امنیت و آرامش بیشتری کرده و علاوه بر آن به جوانان آموزش دهیم که صرف ارتقای مادی زندگی از جمله مهریه بالا نمی توان موفقیت یک زندگی زناشویی را تضمین کرد و در عوض می بایست تفاهم و درک متقابل را افزایش داد .
وی متذکر شد: مهم ترین وظیفه کارشناسان اجتماعی و حقوقی این است که این مسئله را متذکر شوند که مهریه بالا به هیچ عنوان نمی تواند استحکام درونی خانواده ها را تضمین کند ، یعنی با هیچ ملاک مالی نمی توان پیوند بین قلوب را مستحکم یا متزلزل کرد .همانطور که اشاره شد مهریه وجه المطالبه است و زن هر گاه که بخواهد می تواند آن را کسب کند ، حتی اگر زنی مهریه خود را طلب نکند، مرد وظیفه دارد که آن را در طول زندگی زناشویی خود پرداخت کند ، حتی پس از مرگ شوهر، زن می تواند علاوه بر دریافت سهم الارث خود، مبلغ مهریه خود را نیز دریافت کند .
صفی پور در این باره می گوید: متاسفانه وجه المطالبه بودن مهریه در سال های اخیر به شکل نادرستی مطرح شده است ، بنابراین بسیاری گمان می برند که می توانند کل وجه خود را در زمان طلب کردن دریافت کنند ، در صورتی که قانون در این زمینه حمایت هایی را از مردان انجام داده و آنان می توانند به صورت اقساط ماهیانه (یک چهارم درآمد هرماه) پرداخت کنند ، اگر چه مرد در این مدت با محدودیت هایی از قبیل ممنوع الخروج بودن مواجه است .
اما به راستی علت بالا بودن مهریه که این روزها به صورت یک عرف اجتماعی و نمادی از میزان علاقه مرد به زنی ست که قصد ازدواج با او را دارد ، درآمده است ، چیست ؟فاطمه آل احمد ، جامعه شناس ، در این باره چنین می گوید: در شرایطی که زنان گمان می کنند تمامی حقوق اجتماعی به نفع مردان نگاشته شده است و مردان دارای حق طلاق ، مسکن ، حضانت فرزندان و ... هستند ، مهریه تنها حربه زنان شده است ، این شرایط زمانی نمود بیشتری پیدا می کند که متوجه شویم اصولا زنان ایرانی جز مخارج روزانه خود، هیچ وجهی را از شوهران خود دریافت نمی کنند و این در حالی ست که سرمایه شخصی خود که عبارت است از زیبایی و جوانی را در زندگی زناشویی خود از دست می دهند ، بنابراین طبیعی ست که از مهریه به عنوان پشتیبانی استفاده کنند که در مواقع لزوم بیش از حد لازم متضرر نشوند .وی می افزاید: اگر چه برخی مردان برای فرار از این موضوع در مواقعی که قصد طلاق دارند، چنان عرصه را به زن تنگ می کنند که آنان مهریه خود را هم می بخشند